آیا زنان هم پیامبر بودند؟

/۰ دیدگاه /در /توسط

کد 6479

متن شبهه یا سوال:

شما که اینهمه دم از عدل خدا و عدالت در دین می زنید، پس چرا در بین ۱۲۴۰۰۰ پیامبر حتی یک زن هم وجود ندارد؟! چرا خداوند پیامبر زن مبعوث نکرد؟

پاسخ اجمالی

باید دانست که پیامبر به دو معناست: نبی و رسول. پیامبر به معنای نبی، کسی است که مورد کرامت الهی قرار گرفته، بر او وحی می‌شود و از اخبار و معارف الهی آگاه می‌گردد که اصطلاحا به این نوع از نبوت، «نبوت انبائی» گفته می‌شود. در این نوع از نبوت، ابلاغ «آنچه که از معارف می‌داند» بر نبی لازم نیست. اما رسول به این معنی است که فرشته وحی بر او نازل می‌شود، او پیک وحی را می‌بیند، با او سخن می‌گوید و ملزم به ابلاغ دستورات الهی و هدایت و رهبری مردم و جامعه است.

با توجه به دو نکته فوق باید بگوییم که پیامبر به معنای «مرسل» و «رسول» در میان زنان قطعا وجود ندارد. دلیل آن هم نه اینکه نقصی در زنان وجود دارد و یا خدای نکرده خداوند زنان را شایسته مقام رسالت نمی‌دیده است، بلکه به این دلیل است که در «رسالت»، پیامبر الهی مکلف به هدایت و رهبری یک جامعه ای است که جنگ، صلح، حضور در نقاط مختلف، ارتباط با حاکمان و پادشاهان، رتق و فتق امور مالی مردم و… از ملزومات آن است که تمام این‌ها تکالیفی دشوار و خلاف حریم پاک و لطیف زن و منافی شئون و جایگاه زنانگی اوست. حکمت خدای متعال ایجاب می‌کند تا در هنگام القاء مسئولیت، تمامی شرایط فرد مقابل را در نظر بگیرد.

اما پیامبر به معنای «نبوت انبائی» که در تعریف اول به آن اشاره کردیم، بعید نیست که به زنان هم رسیده باشد که بسیاری از بزرگان و علماء و مفسرین هم همین نکته را بیان می‌دارند. برخی از آیات قرآنی هم مبین همین نکته است که «نبوت انبائی» به برخی از زنان داده شده است. به عنوان مثال، خدای متعال در آیه 42 سوره مبارکه آل عمران می‌فرماید:
«و [ياد كنيد] هنگامى كه فرشتگان گفتند: اى مريم! قطعاً خدا تو را برگزيده و [از همه آلودگى‏هاى ظاهرى و باطنى‏] پاك ساخته، و بر زنان جهانيان برترى داده است‏».

این آیه به صراحت بیان می‌دارد که ملائکه با حضرت مریم (س) سخن گفتند و به او ابلاغ کردند که خداوند او را برگزیده است. این «برگزیدگی» دقیقا همان چیزی است که در آیات دیگر درباره حضرت آدم و حضرت نوح و سایر انبیاء هم آمده است. حضرت آیت الله جوادی آملی در این زمینه می‌نویسد:
«نبوت اِنبائی … اختصاص به مردان ندارد بلکه زنان نیز می‌توانند به این مقام دست یابند. اگر مراد، اثبات نبوت اِنبائی برای مریم است، این را همه عرفا، حکما و محققان اهل تفسیر می‌پذیرند».

پاسخ تفصیلی

برای پاسخ به سوال فوق و قبل از هرچیز باید ببینیم پیامبر به چه معناست تا ببینیم در بین پیامبران آیا زن هم وجود دارد یا خیر؟ باید دانست که پیامبر به دو معنای زیر است:

1. نبی: پیامبر به معنای نبی، کسی است که به او وحی می‌شود و از اخبار غیبی و الهی آگاه است ولی همیشه ملزم به ابلاغ دستورات نیست. این ملزم نبودن هم به این معناست که نبوتِ نبی، بر دو گونه است: اولی، کسی است که مورد کرامت الهی قرار گرفته، بر او وحی می‌شود و از اخبار و معارف الهی آگاه می‌گردد که اصطلاحا به این نوع از نبوت، «نبوت انبائی» گفته می‌شود. در این نوع از نبوت، ابلاغ «آنچه که از معارف می‌داند» بر نبی لازم نیست. اما دسته دوم، نبوتی است که علاوه بر آگاهی بر معارف، ملزم به ابلاغ آن معارف هم هست، که به این نبوت، «نبوت تشریعی» گفته می‌شود. ظاهرا تفاوت نبوت تشریعی با رسول، در عدم لزوم تشکیل حکومت و رهبری جامعه است.

2. رسول: که فرشته وحی بر او نازل می‌شود، او پیک وحی را می‌بیند، با او سخن می‌گوید و ملزم به ابلاغ دستورات الهی و هدایت و رهبری مردم و جامعه است. رسولان الهی حوزه ماموریتی خاصی داشتند که در حیطه مسئولیتی خود به هدایت و رهبری جامعه می‌پرداختند. از بین این پیامبران که تعدادشان 313 نفر گفته شده است، پنج نفرشان صاحب دین و شریعت و اصطلاحا اولوالعزم بوده اند.

با توجه به دو نکته فوق باید بگوییم که پیامبر به معنای «مرسل» و «رسول» در میان زنان قطعا وجود ندارد. دلیل آن هم نه اینکه نقصی در زنان وجود دارد و یا خدای نکرده خداوند زنان را شایسته مقام رسالت نمی‌دیده است، بلکه به این دلیل است که در «رسالت»، پیامبر الهی مکلف به هدایت و رهبری یک جامعه ای است که جنگ، صلح، حضور در نقاط مختلف، ارتباط با حاکمان و پادشاهان، رتق و فتق امور مالی مردم و… از ملزومات آن است که تمام این‌ها تکالیفی دشوار و خلاف حریم پاک و لطیف زن و منافی شئون و جایگاه زنانگی اوست. حکمت خدای متعال ایجاب می‌کند تا در هنگام القاء مسئولیت، تمامی شرایط فرد مقابل را در نظر بگیرد.

اما پیامبر به معنای «نبوت انبائی» که در تعریف اول به آن اشاره کردیم، بعید نیست که به زنان هم رسیده باشد که بسیاری از بزرگان و علماء و مفسرین هم همین نکته را بیان می دارند. برخی از آیات قرآنی هم مبین همین نکته است که «نبوت انبائی» به برخی از زنان داده شده است. به عنوان مثال، خدای متعال در آیه 42 سوره مبارکه آل عمران می‌فرماید:

«وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصْطَفاكِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمين‏/ و [ياد كنيد] هنگامى كه فرشتگان گفتند: اى مريم! قطعاً خدا تو را برگزيده و [از همه آلودگى‏هاى ظاهرى و باطنى‏] پاك ساخته، و بر زنان جهانيان برترى داده است‏».

این آیه به صراحت بیان می‌دارد که ملائکه با حضرت مریم (س) سخن گفتند و به او ابلاغ کردند که خداوند او را برگزیده است. این «برگزیدگی» دقیقا همان چیزی است که در آیات دیگر درباره حضرت آدم و حضرت نوح و سایر انبیاء هم آمده است. حضرت آیت الله جوادی آملی در این زمینه می‌نویسد:

«نبوت اِنبائی بدین مفهوم است که فردی از طریق وحی مطلع شود که در جهان چه می‌گذرد، آینده جهان چیست؟ و آینده خودش را ببیند و از آینده دیگران نیز با خبر شود، و این نوع نبوت به ولایت بر می‌گردد، نه به نبوت تشریعی و رسالت اجرایی. اگر چه این نوع از نبوت، پشتوانه هر گونه رسالت و نبوت تشریعی است اما اختصاص به مردان ندارد بلکه زنان نیز می‌توانند به این مقام دست یابند. اگر مراد، اثبات نبوت اِنبائی برای مریم است، این را همه عرفا، حکما و محققان اهل تفسیر می‌پذیرند». (زن در آیینه جمال و جلال/ص167)

پس نمی‌توان حکم قطعی نمود که «در میان زنان پیامبر وجود ندارد» بلکه باید گفت: پیامبر به معنای کسی که دارای مقام «ولایت الهی و ولی الهی» که مقامی بسیار والاست، ربطی به زن یا مرد بودن ندارد و هرکس که از جانب خداوند شایسته این مقام تشخیص داده شود، به این جایگاه نائل می‌گردد.

    مطالعه بیشتر

    –

    the14.ir/6479


    0 پاسخ

    دیدگاه خود را ثبت کنید

    تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
    در گفتگو ها شرکت کنید.

    پاسخی بگذارید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    معادله ی امنیتی *