آیا پیاده روی آخر ماه صفر برای زیارت امام رضا(ع) بدعت نیست؟

/۰ دیدگاه /در , /توسط

کد 6122

متن شبهه یا سوال:

در طی چند سال اخیر دیده می‌شود که عده ای علاوه بر پیاده روی اربعین، پیاده روی آخر ماه صفر برای زیارت امام رضا علیه السلام را هم ترویج می‌کنند. آیا پایه گذاری این سنت، بدعت نیست؟

پاسخ اجمالی

اولا: بدعت به اصطلاح علما، یعنی «وارد کردن چیزی در دین، که جزء دین نیست». اینکه اصل زیارت، در دین وجود داشته قابل تشکیک نیست. حال، زائر، حرکت برای انجام این عمل مستحبی خود را به صورت سواره یا پیاده انجام دهد، موضوعی است که در اختیار او بوده و خود فرد، برای چگونه انجام دادن آن تصمیم می‌گیرد. حتی در زیارت خانه خدا و اعمال حج هم که، خدای متعال چگونگی آن را تعیین نموده است، نحوه حرکت به عهده فرد حاجی قرار داده شده است. خداوند در همین زمینه و در سوره حج می‌فرماید: «مردم را به حج دعوت کن، تا پیاده یا سواره از هر راه دور و از میان دره های عمیق به سوی تو آیند»

ثانیا: زیارت ائمه معصومین (ع) که به خودی خود دارای فضیلت است، اگر همراه با سختی و تعبی برای زائر باشد، ـ چه این سختی به واسطه پیاده روی باشد یا هر امر دیگری ـ طبیعتا فضیلتی مضاعف خواهد داشت.

امام جواد (ع) در رابطه با زیارت امام رضا (ع) فرموده اند: زحمت ها و اذیت هایی که زائر در طول راه می‌بیند باعث حرام شدن آتش جهنم بر او می‌شود.

پس شتافتن با پای پیاده به سوی حرم های مطهر ائمه معصومین (ع) که از مصادیق بارز «عبادتگاه های الهی» هستند، نشانه شور و شعور دینی و ابراز علاقه به خاندان پیامبر اعظم و علامتی روشن جهت اطاعت از خدای متعال است.

ثالثا: زیارت با پای پیاده، از گذشته تا کنون در بین بسیاری از بزرگان مرسوم بوده است. به طور مثال:

حضرت زهرا (س) هرهفته با پای پیاده به زیارت قبر حمزه سیدالشهدا در اُحُد می‌رفتند.

امام حسن (ع) از مدینه منوره پیاده به زیارت خانه خدا می‌رفتند در حالی که شترهای قربانی را در برابر ایشان یدک می‌کشیدند و اسبان راهوار هم همراه داشتند و گاهی هم پابرهنه این مسیر را می‌پیمودند.

و…

سنت پیاده به زیارت رفتن، هم در روایات به آن سفارش شده و هم سیره بزرگان و علما و حتی در میان پادشاهان نیز بوده است بعنوان مثال شیخ مرتضی انصاری یا شاه عباس صفوی و… با پای پیاده به زیارت علی بن موسی الرضا شرفیاب می‌شدند.

در نتیجه پیاده روی برای زیارت امام رضا (ع) نه تنها بدعت نبوده و برخلاف تصور عده ای، از اموری نیست که در این چند سال اخیر اتفاق افتاده باشد بلکه سبقه تاریخی داشته و تا به امروز ادامه یافته است و امروزه بدلیل وجود رسانه های رسمی و غیر رسمی و فراگیر شدن این امر توسط عاشقان آن حضرت نگاه های زیادی به این حرکت معطوف شده و رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است.

پاسخ تفصیلی

در پاسخ باید عرض کنیم که:

اولا: بدعت به اصطلاح علما، یعنی «ادخال ما لیس من الدین، فی الدین ـ وارد کردن چیزی در دین، که جزء دین نیست». اینکه اصل زیارت، در دین وجود داشته و مورد تایید قانونگذار اسلام قرار گرفته است، قابل تشکیک نیست. حال، زائر، حرکت برای انجام این عمل مستحبی خود را به صورت سواره یا پیاده انجام دهد، موضوعی است که در اختیار او بوده و خود فرد، برای چگونه انجام دادن آن تصمیم می‌گیرد. حتی در زیارت خانه خدا و اعمال حج هم که، خدای متعال چگونگی آن را تعیین نموده است، نحوه حرکت ـ اعم از اینکه پیاده یا سواره باشد ـ را به عهده فرد حاجی قرار داده است. خداوند در همین زمینه و در سوره حج می‌فرماید:

«وَ أَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجالاً وَ عَلى‏ كُلِّ ضامِرٍ يَأْتينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَميق‏ ـ مردم را به حج دعوت کن، تا پیاده یا سواره از هر راه دور و از میان دره های عمیق به سوی تو آیند» (حج/27)

پس رفتن به زیارت با پای پیاده امری است که انجامش، بدعت و «وارد کردن چیزی در دین» نیست.

ثانیا: زیارت اماکن مقدس، عبادتی است ارزشمند که قدمت آن به درازای تاریخِ آدم ابوالبشر است. حال اگر این عبادت، که نهایتِ آن، کسب رضایت حق تعالی است، با سختی و مشقتی هم همراه شد، علاوه بر اینکه بیانگر اوج محبت و خلوص در عمل است، نزد خداوند ثوابی مضاعف خواهد داشت. قرآن کریم در این باره می‌فرماید:

«لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَ لَا نَصَبٌ وَ لَا مخَمَصَةٌ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَا يَطُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَ لَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَّيْلاً إِلَّا كُتِبَ لَهُم بِهِ عَمَلٌ صَلِحٌ  إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِين‏ ـ هيچ تشنگى و خستگى، و گرسنگى در راه خدا به آن ها نمى‏رسد و هيچ گامى كه موجب خشم كافران مى‏شود برنمى‏دارند، و ضربه‏اى از دشمن نمى‏خورند، مگر اينكه به خاطر آن، عمل صالحى براى آنها نوشته مى‏شود زيرا خداوند پاداش نيكوكاران را تباه نمى‏كند!»

با توجه به همین نکته می‌توان فهمید، زیارت ائمه معصومین علیهم السلام که به خودی خود دارای فضیلت است، اگر همراه با سختی و تعبی برای زائر باشد، ـ چه این سختی به واسطه پیاده روی باشد یا هر امر دیگری ـ طبیعتا فضیلتی مضاعف خواهد داشت. امیرالمومنین در فرازی از دعای کمیل اینگونه می‌فرمایند:

«يَا سَيِّدِي وَ إِلَهِي وَ مَوْلَايَ أَ تُسَلِّطُ النَّارَ عَلَى وُجُوهٍ خَرَّتْ لِعَظَمَتِكَ سَاجِدَةً… وَ عَلَى‏ جَوَارِحَ‏ سَعَتْ‏ إِلَى أَوْطَانِ تَعَبُّدِكَ طَائِعَة ـ مولای من، آیا تو می‌خواهی بر صورت هایی که بخاطر عظمت تو به سجده افتاده اند… و بر اعضا و جوارحی که برای رسیدن به عبادتگاه های تو دچار رنج و تعب شده اند، آتش جهنم را مسلط کنی؟!» (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد/ ج‏2/ ص847)

در رابطه با زیارت امام رضا علیه السلام امام جواد (ع) فرموده اند: زحمت ها و اذیت هایی که زائر در طول راه می‌بیند باعث حرام شدن آتش جهنم بر انسان زائر می‌شود.

امام رضا علیه‏ السلام نیز در تأیید این مطلب فرموده اند: هیچ مؤمنی نیست که مرا زیارت کند و قطره‏ای باران به صورتش برخورد کند مگر اینکه خداوند، بدن او را بر آتش حرام خواهد نمود.(وسائل الشیعة ج 10 ، باب 82 تا باب 88)

شتافتن با پای پیاده به سوی حرم های مطهر ائمه معصومین علیهم السلام که از مصادیق بارز «عبادتگاههای الهی» هستند، نشانه شور و شعور دینی و ابراز علاقه به خاندان پیامبر اعظم و علامتی روشن جهت اطاعت از خدای متعال است.

با توجه به همین نکات، حتی اگر ما روایتی خاص در باب «فضیلت زیارت علی بن موسی الرضا علیه السلام با پای پیاده» هم نداشته باشیم، از باب همین قاعده عمومی، به محبوبیت این عمل نزد خدای متعال پی می‌بریم. اما باید دانست که علاوه بر این قاعده عمومی، روایاتی نیز در دسترس است که نشان می دهد، زیارت حضرات معصومین با پای پیاده، از آنجا که نشان دهنده دوستی خالصانه زائر است، در پیشگاه ایشان دارای جلوه ای خاص است. به عنوان مثال،

امام صادق(ع) می‌فرمایند: هر که پیاده به زیارت امیر مؤمنان(ع) رود، به هر گامى ثواب یک حجّ و یک عمره براى او نوشته می‌شود و اگر پیاده برگردد، به هر گامى، براى او ثواب دو حجّ و دو عمره می‌نویسند. (فرحه الغری، ابن طاووس عبدالکریم بن احمد: 75)

عیاشی ـ مفسر بزرگ ـ در تفسیر خود، از برید بن معاویه عجلی که از اصحاب امام باقر علیه السلام است نقل می کند که: «در محضر آن حضرت بودم که مردی ایرانی  با پای پیاده به خدمتشان شرفیاب شد. پاهای مجروح و خسته اش را که دیدم، دانستم که رنج زیادی در این راه تحمل کرده است. در این حال، آن مرد به امام باقر علیه السلام عرض کرد:

«أما و الله ما جاءني من حيث جئت- إلا حبكم‏ أهل البيت‏ ـ بخدا سوگند از شهر و دیارم خارج نشدم مگر بخاطر محبت شما خاندان عصمت».

امام در پاسخ این ابراز محبت او فرمود:

«واللهِ لَو اَحَبَّنا حَجَرٌ، حَشَرَهُ اللهُ مَعَنا وَ هَل الدین الا الحب؟ ـ والله اگر سنگی هم ما را دوست داشته باشد فردای قیامت خداوند او را با ما محشور خواهد کرد، آیا دین چیزی جز محبت و دوست داشتن است؟»

ثالثا: زیارت با پای پیاده، از آنجا که نشان دهنده اوج محبت و خلوص زائر است، از گذشته تا کنون در بین بسیاری از بزرگان مرسوم بوده است. به طور مثال:

حضرت زهرا سلام الله علیها هرهفته با پای پیاده به زیارت قبر حمزه سیدالشهدا در اُحُد می رفتند. (دعائم الاسلام/ص239)

امام حسن مجتبی(ع) ۲۵ سفر از مدینه منوره پیاده به زیارت خانه خدا رفتند در حالی که شترهای قربانی را در برابر ایشان یدک می‌کشیدند و اسبان راهوار هم همراه داشتند و گاهی هم پابرهنه این مسیر را می‌پیمودند. (فضایل پنج تن در صحاح ششگانه اهل سنت، محمد ساعدی خراسانی، نشر فیروزآبادی، ج۴ ص۲۰۶ و تاریخ الخلفاء، سیوطی، نشر دارصادر، بیروت ص۲۲۴)

این سنت حسنه، علاوه بر معصومین، در بین علما، بزرگان و حتی پادشاهان نیز از سابقه ای دیرین برخوردار است.

پیاده روی شاه عباس صفوی برای زیارت علی بن موسی الرضا علیه السلام، که در طول عمر او سه مرتبه اتفاق افتاد.

و زیارت آن امام رئوف، توسط شیخ مرتضی انصاری با پای پیاده، از نمونه های این حرکت ارزشمند است.

پیاده روی برای زیارت اولیاء خدا و ائمه معصومین علیهم السلام دارای فضیلت بسیاری است که امام رضا علیه السلام و زیارت مضجع شریفش از این قاعده مستثنا نبوده، می‌توان ثواب عظیمی برای آن تصور نمود. مضافا که احیای این سنت حسنه می تواند همچون پیاده روی اربعین امام حسین علیه السلام، اجتماعی عظیم حول گوهر وجود «امام الرئوف» ایجاد نماید که مایه یأس دشمنان و قوت قلب دوستان اهل بیت گردد.

در نتیجه پیاده روی برای زیارت امام رضا (ع) نه تنها بدعت نبوده و برخلاف تصور عده ای، از اموری نیست که در این چند سال اخیر اتفاق افتاده باشد بلکه سبقه تاریخی داشته و تا به امروز ادامه یافته است و امروزه بدلیل وجود رسانه های رسمی و غیر رسمی و فراگیر شدن این امر توسط عاشقان آن حضرت نگاه های زیادی به این حرکت معطوف شده و رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است.

    مطالعه بیشتر

    –

    the14.ir/6122


    0 پاسخ

    دیدگاه خود را ثبت کنید

    تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
    در گفتگو ها شرکت کنید.

    پاسخی بگذارید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    معادله ی امنیتی *